YALAN SÖYLEMEK VE HİLE YARMAK

YALAN SÖYLEMEK VE HİLE YAPMAK

“Ramazanda yalan söyleyenin, bayramda yüzü kara olur.” atasözü ne anlatmak istiyor?

Dinimize göre insan hem yaptıklarından hem de söylediklerinden sorumludur. Bu sebeple Müslüman, davranışlarına İslamiyet toplumun huzur ve mutluluğuna, insanların güven içinde, kardeşçe yaşamasına önem verir. Bunun için de toplumun huzurunu bozan kötülükleri yasaklar.
Toplumsal ilişkilerin sağlıklı yürümesi için öncelikle insanlar arasında güven duygusunun olması gerekir.
Güvenin en temel şartı ise doğruluk ve dürüstlüktür. İnsanlar dürüst olur, yalan söylemezler, birbirlerini aldatmazlarsa toplumda güven duygusu gelişir. Bunun tersine yalan ve hilenin yaygın olduğu toplumlarda insanlar birbirine güvenmez, herkes birbirine şüpheyle yaklaşır.
Bireyler birbirine saygı göstermezler, insanlar arasında dostluk ve arkadaşlık da kurulamaz.
Haklının yerini haksızlık, adaletin yerini zulüm alır. Bundan da herkes huzursuz olur. Yalan söyleyen ve hile yapan insanlara kimse güvenmez. Böyle kişiler, inandırıcılık ve saygınlıklarını kaybeder, yalnızlaşırlar. Bütün bu gibi sebeplerle de dinimizde yalan ve hile yasaklanmıştır. Olduğu gibi sözlerine de dikkat etmelidir. Asla yalan söylememeli, her zaman doğru sözlü olmalıdır.
Kur’an-ı Kerim’de bu konuda,

buyurmuştur. Başka bir ayette de, buyrularak yalan söyleyenlerin kötü bir sonla karşılaşacağı belirtilmiştir. Yüce kitabımızda,

buyrularak doğru kişilerin korku ve üzüntüden uzak olacağı, cennetle mükâfatlandırılacağı haber verilmiştir.

“Ey iman edenler! Allah’tan korkun ve doğru söz söyleyin. (Böyle davranırsanız) Allah işlerinizi düzeltir ve günahlarınızı bağışlar. Kim Allah ve Resulüne itaat ederse büyük bir kurtuluşa ermiş olur.”
(Ahzâb suresi, 70-71. ayetler.)

Bu ayetten ne anladığımızı yorumlayalım?

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) yalanı en büyük günahlar arasında saymıştır. Bir gün Resulullah (s.a.v.), ashabına, “Size büyük günahların en büyüğünü haber vereyim mi?” buyurmuş ve bunu üç kez tekrar etmiştir. Ashab-ı kiram, “Evet ya Resulallah!” deyince Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.), “Allah’a şirk koşmak, anne-baba haklarına riayetsizlik, cana kıymak!” buyurmuştur. Bu sırada dayanmış durumda iken doğrulup “Haberiniz olsun! Yalan söz, yalan şahitlik.” buyurmuştur. Bunu o kadar tekrar etmiştir ki ashap, “Keşke sussa artık!” temennisinde bulunmuştur. Allah Resulü (s.a.v.) başka bir hadisinde de şöyle buyurmuştur: “Doğruluktan ayrılmayınız. Çünkü doğruluk iyiliğe, iyilik de cennete götürür. Kişi doğru olur ve daima doğruyu araştırırsa
Allah katında doğrulardan yazılır. Yalandan sakının. Çünkü yalan günaha, günah da cehenneme götürür. Kişi durmadan yalan söyler ve yalanı araştırırsa Allah katında yalancılardan yazılır.”

Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), gerek peygamberlik öncesi hayatında gerekse peygamberliği
döneminde her zaman dürüst olmuştur. Mekkeliler ona daha gençliğinde “el-Emin” yani güvenilir insan demişlerdir. Resulullah (s.a.v.), “Emrolunduğun gibi dosdoğru ol...” ayetini hayatında ilke edinmiştir. Yalandan yalancı şahitlikten ve hileden özenle kaçınmıştır.
Allah Resulü (s.a.v.), şaka için bile olsa asla yalan söylememiştir.

Bir hadisinde Rasulullah şöyle buyurmuştur.

Yalan söylemek, insanları aldatmaktır. Ayrıca yapmayacağı bir şey için söz vermek, ayıplı malı sağlam diye satmak, yalancı şahitli
etmek vb. davranışlar da insanları aldatmak sayılır.
Hile yapıp insanları aldatmak

karşımızdaki kişiye saygısızlıktır ve

dinimizce de günahtır. Kur’an’da,

“İnsanlardan alırken ölçüp

tarttıklarında tam, onlara vermek

için ölçüp tarttıklarında

ise noksan yapan hilekârlara

yazıklar olsun! Onlar düşünmezler

mi ki büyük bir günde (hesap vermek

için) diriltilecekler! Öyle bir gün ki

insanlar o günde âlemlerin Rabb’inin

huzurunda divan duracaklardır.”

buyrularak hile yapanlar uyarılmaktadır.

Başka bir ayette de “Ölçtüğünüz zaman tastamam ölçün ve doğru terazi ile tartın. Bu, hem daha iyidir hem de neticesi bakımından daha güzeldir.” buyrulmaktadır.

Ashab-ı kiramdan Abdullah b. Amir’in (r.a.) annesi bir gün çocuğunu çağırıp, “Gel, bak sana ne vereceğim.” dedi. Hz. Peygamber (s.a.v.) anneme, “Çocuğa ne verecektin?” diye sordu. Annem de “Ona bir
hurma vermek istemiştim.” deyince Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.), “Dikkat et! Eğer ona bir şey vermeyecek olursan üzerine bir yalan yazılır!” buyurdu.

(Ebû Davud, Edeb, 88.)

Hz. Peygamber (s.a.v.) bir gün

Medine’de pazarda dolaşıyordu.

Buğday satan bir kişinin yanına

uğradı. Elini çuvalın içine

daldırınca çuvalın altının ıslak,

üstünün kuru olduğunu gördü.

Satıcıya, “Bu ne?” diye sordu.

Satıcı, buğdayın yağmurdan

ıslandığını söyledi. Bunu duyan

Sevgili Peygamberimiz Hz.

Muhammed (s.a.v.), “O zaman

buğdayınıslak kısmını çuvalın

üstüne koysan da insanlar

görseydi ya! Bizi aldatan

bizden değildir.” buyurdu. Bizler yalan ve hileden uzak duralım.

Bu kötü davranışların dinimizde günah olduğunu, bireye ve topluma zarar verdiğini unutmayalım. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) gibi her zaman dürüst, güvenilir bir insan olalım.

“…Yalan sözden sakının.” (Hac suresi, 30. ayet.)

“Her günahkâr yalancının vay hâline!” (Câsiye suresi, 7. ayet.)

Rabb’imiz Allah’tır, deyip sonra da dosdoğru yaşayanlara korku yoktur ve onlar üzülmeyeceklerdir. Onlar cennet ehlidirler. Yapmakta olduklarına karşılık orada ebedî kalacaklardır.”(Ahkâf suresi, 13-14. ayetler.)

YORUMLAYALIM???

BİLGİ NOTU

HADİS-İ ŞERİF